অসমত চিকৎসাৰ সৈতে জড়িত অনুস্থানৰ লেখ-জোখ নাই ৷ ৩০ লাখতকৈ কম বসতি থকা চহৰত ৫০০ খন বিছনা যুক্ত্ চিকৎসালয় আৰু নাৰ্ছিং হোমৰ সংখ্যা ৩; ২০০ অথবা ততোধিক বিছনা যুক্ত্ চিকৎসালয় ৫; ৫০ অথবা ততোধিক বিছনা যুক্ত্ চিকৎসালয় ৪৭ আৰু ৫০ তকৈ কম বিছনা যুক্ত্ চিকৎসালয়ৰ সংখ্যা ৪২৭ হয় ৷ ৰাজ্যিক প্ৰদূষণ নিয়ণ্ত্ৰণ বোৰ্ড, অসমেই হৈছে অসমৰ বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা (ব্যৱস্থাপনা আৰু ব্যৱহাৰ)নীতি,১৯৯৮ ৰ সৰ্ব্বোচ্চ কতৃপক্ষ্ ৷
(ক) | বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা সৃষ্টি , সংগ্রহ, অনা-নিয়া, গ্রহণ, ষ্টোৰেজ, ট্রিটমেণ্ট্, নিষ্কাষণ, ব্যৱস্থাপনা আদিৰ সৈতে জড়িত সকলো উদ্যোগৰ মালিকপক্ষই Form I ৰ দ্বাৰা কতৃপক্ষৰ পৰা অনুমতি ল’ব লাগে৷ অৱশ্যে, মাহে ১০০০তকৈ কম ৰোগীক সেৱা প্রদান কৰা ক্লিনিক, ডিছপেনছেৰি, পেথোলোজিকেল পৰীক্ষাগাৰ আদি ইয়াৰ আওটাত নাহে ৷ |
(খ) | বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনাৰ অপাৰটৰে Form I ৰ দ্বাৰা কতৃপক্ষৰ পৰা অনুমতি ল’ব লাগে ৷ |
(গ) | Form Iৰ দ্বাৰা কতৃপক্ষৰ পৰা অনুমতিৰ বাবে কৰা আৱেদনৰ সৈতে ৰজ্যিক চৰকাৰে নিৰ্দ্ধাৰণ কৰি দিয়া পৰিমানৰ মাচুল থাকিব লাগে ৷ |
আমাৰ ৰাজ্যত সৃষ্টি হোৱা প্রায় ৪৮২ প্রকাৰৰ বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা বোৰ্ডে এতিয়ালৈকে চিনাক্ত কৰি উলিয়াইছে৷ এই প্রতিষ্ঠানসমূহে বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা সংগ্রহ, পৃথকীকৰণ,ট্রিটমেণ্ট্ আৰু নিষ্কাষণৰ ক্ষেত্রত বোৰ্ডৰ পৰা এই অনুমোদন ল’ব লাগে ৷
বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা (ব্যৱস্থাপনা আৰু ব্যৱহাৰ)নীতি অনুসৰ অনুমতি লোৱাটো উদ্যোগৰ মালিকপক্ষৰ প্রধান দায়িত্ব ৷ ইয়াৰ আবেদন পত্র্ বোৰ্ডৰ ওচৰত বিনামূলিয়াকৈ পোৱা যায় অথবা ৱেবচাইটৰ পৰা ডাউনলোড কৰাৰো সুবিধা আছে৷ মন কৰিবলগীয়া কথা এই যে আবেদন পত্র্ যাবতীয় মাচুলৰ সৈতে জমা কৰিব লাগে ৷ মাচুলখিনি ডিমাণ্ড্ ড্রাফ্ট হিচাপে সদস্য সচীব, প্ৰদূষণ নিয়ণ্ত্ৰণ বোৰ্ড, অসমৰ নামত আৰু গুৱাহাটীত ভঙাব পৰাকৈ দিব লাগে ৷পৃথকীকৰণৰ চৰ্ত্ত্ , সংগ্র্হ, ষ্টোৰেজ, ট্রিটমেণ্ট্, নিষ্কাষণ, মনিটৰিং , ৰেকৰ্ড্ ব্যৱস্থাপনা আৰু প্রতিবেদনৰ দাখিলীকৰণৰ কথা ইয়াত উল্লেখ থাকে ৷
বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা উৎপাদন কৰা উদ্যোগৰ মালিকপক্ষই এয়া সুনিশ্চিত কৰিব লাগে যে নিষ্কাষিত আৱৰ্জনাই পৰিৱেশ তথা মানৱ শৰীৰৰ ওপৰত যাতে কোনোধৰণৰ কু-প্রভাৱ নেপেলায় ৷
উদ্যোগৰ মালিকপক্ষই প্রতি বছৰে ৩১ জানুৱাৰীৰ আগতে ৰাজ্যিক প্ৰদূষণ নিয়ণ্ত্ৰণ বোৰ্ডৰ ওচৰত Form-II ৰ দ্বাৰা এক বাৰ্ষিক প্রতিবেদন দাখিল কৰিব লাগে ৷ পাৰ হৈ যোৱা বছৰটোত বায়' মেডিকেল আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্রত কি কি ব্যৱস্থা হাতত লোৱা হৈছে, সেয়া এই প্রতিবেদনত উল্লেখ কৰা হয় ৷ এনেদৰে ভিন ভিন উদ্যোগৰ পৰা লাভ কৰা প্রতিবেদনসমূহ একেলগ কৰি ৰাজ্যিক বোৰ্ডে প্রতি বছৰে ৩১ মাৰ্চৰ আগত কেন্দ্রীয় প্ৰদূষণ নিয়ণ্ত্ৰণ বোৰ্ডৰ ওচৰত জমা দিব লাগে৷
নিয়মানুসৰি, দহটা ভিন ভিন ভাগত বিভক্ত্ এই আৱৰ্জনাবোৰ চাৰিটা ভিন ভিন বৰণৰ কনটেইনাৰ/ মোনাত ৰাখিব লাগে ৷ দ ঠাইত পোতা, ইনচিনাৰেচন, অট’ক্লেভিং, মাইক্রোৱেভিং, মিউটিলেচন, শ্রেডিং আৰু ৰাসায়নিক ডিছইনফেকচন আদি প্ৰক্রিয়াৰ দ্বাৰা এই আৱৰ্জনাবোৰৰ সুবন্দোবস্ত কৰিব লাগে ৷বেছিভাগ চিকৎসালয়ৰে ট্রিটমেণ্ট্ আৰু নিষ্কাষণৰ বন্দোবস্তবোৰ সুবিধাজনক নহয় ৷
ক্র্মিক নং | বিছনাৰ সংখ্যা | মাচুল (টকা) |
১ | ৫০০ খন বিছনা অথবা ততোধিক | ২,০০,০০০ |
২ | ২০০ অথবা ততোধিক, ৫০০ বিছনাতকৈ কম | ১,৫০,০০০ |
৩ | ৫০ অথবা ততোধিক,কিন্তু ২০০ বিছনাতকৈ কম | ১,০০,০০০ |
৪ | ৫০ তকৈ কম ৫০ তকৈ কম | ৫০,০০০ |
৫ | ওপৰত উল্লেখ নথকা,কিন্তু বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনা নিষ্কাষণ কৰা সকলো প্ৰতিস্থান | ৪০,০০০ |
বিকল্প | আৱৰ্জনাৰ প্রকাৰ | ট্রিটমেণ্ট্আৰু নিষ্কাষণ |
১ | ২ | ৩ |
কেটেগ’ৰি ১ | মানৱ শৰীৰৰ আৱৰ্জনা ( শৰীৰৰ পেশী, অংগ-প্রত্যংগ) | ইনচিনাৰেচন/ দ ঠাইত পোতা |
কেটেগ’ৰি ২ | পশুৰ আৱৰ্জনা (পশুৰপেশী, অংগ-প্রত্যংগ, তেজ ওলোৱা অংগ, তেজ, গৱেষণাত ব্য্ৱহৃত পশু , পশু চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ৰ আৱৰ্জনা, চিকিৎসালয় আৰু পশুগৃহৰ পৰা ওলোৱা মল আদি) | ইনচিনাৰেচন/ দ ঠাইত পোতা |
কেটেগ’ৰি ৩ | মাইক্রোবায়’লজি আৰু বায়’টেকন’ল’জি আৱৰ্জনা ( পৰীক্ষাগাৰৰ আৱৰ্জনা, জীৱিত বা এটেনুৱেটেড ভেকচিন অণুজীৱৰ নমুনা অথবা ষ্টক, গৱেষণাত ব্য্ৱহাৰ হোৱা মানৱ তথা পশুৰ কোষ কালচাৰ, গৱেষণাগাৰ তথা ৰাসায়ণিক পৰীক্ষাগাৰৰ সোঁচৰা অণুজীৱ, বায়’লজিকেল টক্সিন উৎপাদনৰ আৱৰ্জনা, কালচাৰ অনা-নিয়াত লগা সজুলি আৰু প্লেট ৷) | লোকেল অট’ক্লেভিং / মাইক্রোৱেভিং/ইনচিনাৰেচন |
কেটেগ’ৰি ৪ | চোকা আৱৰ্জনা ( ব্যৱহৃত আৰু অব্যৱহৃত উভয় ধৰণৰ বেজী , স্কেল্পেল, ব্লেড, গ্লাছ আদি, যাৰ পৰা কটা্-চিঙা হ’ব পাৰে ৷ | ডিছইনফেকচন(ৰাসায়নিক ট্রিটমেণ্ট্/ অট’ক্লেভিং / মাইক্রোৱেভিং আৰু মিউটিলেচন / শ্রেডিং |
কেটেগ’ৰি ৫ | পেলাই দিয়া ঔষধ আৰু চাইট’ক্সিক ড্রাগছ (ম্যাদ উকলি যোৱা, সংক্রমিত আৰু অব্যৱহৃত ঔষধ) | ইনচিনাৰেচন/নষ্ট্ কৰা আৰু সুৰক্ষিত ঠাইত ঔষধ নিষ্কাষণ |
কেটেগ’ৰি ৬ | চইলড আৱৰ্জনা ( তেজ লগা বস্তু, দেহৰ ফ্লুইড লাগি থকা কপাহ, ড্রেংছি,চইলড প্লাষ্টাৰ কাষ্ট্, লাইনচ, বেডিং, তেজ লগা আন সামগ্রী) | ইনচিনাৰেচন / অট’ক্লেভিং / মাইক্রোৱেভিং |
কেটেগ’ৰি ৭ | চলিড আৱৰ্জনা ( জোঙা বস্তু বাদে আনধৰণৰ সামগ্রীৰ পৰা সৃষ্টি হোৱা আৱৰ্জনা ) | ৰাসায়নিক ট্রিটমেণ্ট্ দ্বাৰা ডিছইনফেকচন, অট’ক্লেভিং / মাইক্রোৱেভিং মিউটিলেচন / শ্রেডিং |
কেটেগ’ৰি ৮ | জুলীয়া আৱৰ্জনা (পৰীক্ষাগাৰ তথা ধোৱা পখলা, চাফাই আৰু ৰ পৰা ওলোৱা আৱৰ্জনা, সংক্রমণ ৰোধী কাম-কাজৰ পৰা ওলোৱা আৱৰ্জনা) | ৰাসায়নিক ট্রিটমেণ্ট্ দ্বাৰা ডিছইনফেকচন আৰু নলাত নিষ্কাষণ |
কেটেগ’ৰি ৯ | ইনচিনাৰেচন ছাঁই (বায়’ মেডিকেল আৱৰ্জনাৰ ইনচিনাৰেচন পৰা ওলোৱা ছাঁই) | নগৰ নিগমৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত ঠাইত নিষ্কাষণ ৷ |
কেটেগ’ৰি ১০ | ৰাসায়নিক আৱৰ্জনা (কীটনাশকৰ দৰে জৈৱিক বা ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ উৎপাদনত লগা ৰাসায়নিক সামগ্রী) | ৰাসায়নিক ট্রিটমেণ্ট্ তথা জুলীয়া আৱৰ্জনা নলাত নিষ্কাষণ আৰু চলিড আৱৰ্জনা সুৰক্ষিত ঠাইত নিষ্কাষণ |
কালাৰ কোডিং | কনটেইনাৰৰ প্রকাৰ | আৱৰ্জনাৰ প্রকাৰ | চিডিউল ১ অনুসৰি ট্রিটমেণ্ট্ বিকল্প্ |
হালধীয়া | প্লাষ্টিকৰ মোনা | Cat. 1, Cat. 2, Cat. 3, & Cat. 6 | ইনচিনাৰেচন/ দ ঠাইত পোতা |
ৰঙা | ডিছইনেক্টেড কনটেইনাৰ / প্লাষ্টিকৰ মোনা | Cat. 3, Cat. 6, Cat. 7. | অট’ক্লেভিং / মাইক্রোৱেভিং / ৰাসায়নিক ট্রিটমেণ্ট্. |
নীলা / বগা ট্রেনচুলচেন | প্লাষ্টিকৰ মোনা / পাংচাৰ প্রতিৰোধী কনটেইনাৰ | Cat. 4, Cat. 7 | অট’ক্লেভিং / মাইক্রোৱেভিং / ৰাসায়নিক ট্রিটমেণ্ট্ আৰু নষ্ট্ কৰা / শ্রেডিং |
ক’লা | প্লাষ্টিকৰ মোনা | Cat. 5 and Cat. 9 and Cat.10(solid) | সুৰক্ষিত ঠাইত নিষ্কাষণ |